Financiën

Toelichting saldo
Op programma Gezondheid ontstaat per saldo een voordeel van -€ 5,96 mln. Dit bestaat voor -€ 2,51 mln. uit lagere lasten, voor -€ 2,89 mln. uit hogere baten, voor € 0,25 mln. uit hogere toevoegingen aan reserves en voor -€ 0,82 mln. uit hogere onttrekkingen aan reserves. De mutaties worden hieronder op hoofdlijnen toegelicht.

Lasten (-€ 2,51 mln.)

Jeugd (-€ 0,93 mln.)
Jeugd AEF middelen
Vanuit het Rijk en de VNG zijn afspraken gemaakt over extra middelen voor de jeugdzorg. Een groot deel van de geplande projecten is gestart. Er blijft geld over (-€ 0,93 mln.), met name op het capaciteitsbudget. Dit wordt vooral veroorzaakt door vacatures/uitstroom bij de gemeente, waardoor projecten daardoor langzamer op gang komen. Inmiddels zijn alle projecten wel gestart, alleen verwachten wij de effecten later te zullen zien. Een deel van de onderbesteding (€ 0,25 mln.) wordt naar volgend jaar overgeheveld voor de proeftuin toekomstscenario via de reserve budgetoverhevelingen (zie programma Financiën).

Specialistische jeugdzorg
De inschatting is dat de kosten voor specialistische jeugdzorg in 2023 op totaalniveau overeenkomen met wat hiervoor in de begroting is geraamd. Op de onderliggende componenten is wel een aantal afwijkingen zichtbaar:

• Er wordt een substantieel voordeel op de Gecertificeerde Instellingen (GI's) verwacht van bijna -€ 1,5 mln. Dit is inclusief een incidenteel voordeel van -€ 0,6 mln., omdat er nog niets extra is uitgegeven aan “Jeugdbescherming in de Wijk”. Het aantal cliënten bij de GI’s neemt af en dit verschuift qua werkzaamheden en kosten naar het Jeugdteam. Deze verschuiving is in de praktijk nog niet goed ingericht. Er wordt een voorstel voorbereid om dit in 2024 beter vorm te kunnen geven.
  
• Voor de segmenten B en C nemen zowel het aantal cliënten als de kosten sterker toe dan de raming. Dit zijn onder meer:

• een hogere indexatie van het tarief,
• aanpassing tarieven Levvel i.v.m. ontwikkeling kleinschalige woonvormen,
• ondanks krapte op de arbeidsmarkt hebben meer kinderen overbruggingszorg ontvangen,
• groei in jeugdhulp qua aantallen en zwaarte is een landelijk trend en zichtbaar in veel gemeenten (o.a. mentaal welbevinden jongeren is van invloed),
• in de gemeente Amsterdam is de enkelvoudige specialistische jeugdzorg anders ingekocht, waardoor meer aanbieders (die bij ons zijn gecontracteerd) in onze regio hun diensten aanbieden,
• het B-segment is ingekocht middels een Open-House aanbesteding waardoor meer aanbieders afgelopen jaar zijn toegevoegd.
• Sommige onderdelen kunnen we op korte termijn niet wijzigen of beïnvloeden (zoals indexatie of Open House constructie). De onderdelen die we wel kunnen beïnvloeden (bijvoorbeeld inzet praktijkondersteuner jeugd en gezin bij huisartsen) willen we extra op in gaan zetten in 2024.  

• Voor Segment V (verblijf) groeien de kosten minder hard dan de raming. Dit gaat om relatief hoge kosten per cliënt. In de prognose is rekening gehouden met de correctie van de tarieven voor kleinschalige verblijfsvoorzieningen.

WMO (€ 0,05 mln.)
De afspraak is dat bij individuele verstrekkingen eerst naar een mogelijke herverstrekking wordt gekeken. Door verhuizing van het depot van de aanbieder was er geen zicht op de voorraden, waardoor het percentage herverstrekkingen is gedaald. Samen met een stijging van het aantal aanvragen voor individuele verstrekkingen ten opzichte van vorig jaar ontstaat een nadeel (€ 0,67 mln.). Nu het depot weer op orde is nemen de herverstrekkingen weer toe en zullen de kosten dalen.

Bij Beschermd Wonen (BW) zien we een tijdelijke lichte afname van het aantal cliënten ten opzichte van vorig jaar. Hierdoor ontstaat een voordeel op BW (-€ 0,61 mln.).

Vanwege het achterblijvende aantal aanvragen voor mantelzorgwaarderingen moet de begroting voor 2023 naar beneden bijgesteld worden (-€ 0,07 mln.).

Tot slot is er nog een opwaartse bijstelling op de prognose van de productie begeleiding doorgevoerd (€ 0,05 mln.).

Maatschappelijke opvang (-€ 0,04 mln.)
Plan Blokhuis
Om de wachtlijstproblematiek bij de maatschappelijke opvang tegen te gaan, wordt tijdelijke opvang gerealiseerd (€ 0,32 mln.) Deze kosten worden gedekt uit de bestemmingsreserve Plan Blokhuis (zie onttrekkingen aan reserves).

Opvang dak- en thuislozen
Om tijdig de start van een opvang voor de dak- en thuislozen te kunnen realiseren, is er voor de financiering daarvan gebruik gemaakt van het voordeel bij de WMO. Bij de meicirculaire 2023 zijn alsnog middelen toegekend voor de financiering van het Nationaal Actieplan Dakloosheid, welke het gereedmaken van de opvang dekken. Het eerder gereserveerde budget kan nu vrijvallen (-€ 0,36 mln.).

Sociale wijkteams (-€ 0,92 mln.)
De onderbesteding op het budget voor de SWT’s heeft geen invloed op de middelen die de SWT’s ontvangen. Dit betreft vooral een technische wijziging, doordat middelen vanuit de Vitale Stad (voor gevolgen corona) in 2023 zijn begroot, maar al in 2022 waren uitgegeven/geboekt (-€ 0,28 mln.). Hierdoor is dit budget in 2023 onterecht opgenomen in de begroting. De middelen die de SWT’s ontvangen zijn gebaseerd op de contractafspraken en zijn in 2023 (ten opzichte van 2022) geïndexeerd (-€ 0,16 mln.).

De POK middelen impuls integraal werken worden toegevoegd aan de reserve budgetoverhevelingen. Deze middelen zijn voor de implementatie van de Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (WAMS). De beoogde inwerkingtreding van de WAMS is verschoven (-€ 0,48). Daarom reserveren wij het bedrag voor volgend jaar. Tegenover dit voordeel staat een nadeel onder de toevoegingen aan reserves in het programma  Financiën.

Sportpark Hoornse Veld (-€ 3,8 mln.)
Een deel van de verplaatsingsbijdragen wordt geherfaseerd van 2023 naar 2024 (-€ 3,8 mln.). De bouw van de accommodatie van de voetbalclub start in het voorjaar van 2024. Hier tegenover staan lagere onttrekkingen aan het Investeringsfonds en het Transformatiefonds, welke zijn verantwoord in het programma  Verstedelijking.

Meerkosten Energie Openbare Zwembaden (MEOZ) (€ 1,3 mln.)

Er is een rijksbijdrage toegekend (zie baten) die wij hebben doorbetaald aan het Sportbedrijf. Deze bijdrage is bestemd voor de stijging van de energielasten over 2022 en 2023 van de 3 zwembaden (€ 1,3 mln.).

Zorg- en Veiligheid (-€ 0,01 mln.)
Vrouwenopvang (€ 0,39 mln.)
Aan de bestemmingsreserve Vrouwenopvang wordt € 0,39 mln. onttrokken voor tijdelijke extra inzet voor lokale teams, dekking gemeentelijk bijdrage Veilig thuis en Proeftuinen (zie onttrekkingen reserves).

Zorg-  en Veiligheidshuis - Er wordt in totaal -/- € 0,19 mln. toegevoegd aan de reserve van het Zorg- en Veiligheidshuis. Het gaat hier om regionale middelen die niet vrij mogen vallen ten gunste van de algemene middelen van de gemeente Zaanstad.

Proeftuinen (-€ 0,21 mln.) - Voor Proeftuinen toekomstscenario is de inzet van een proces/teambegeleider nodig om de verandering in houding en gedrag van de professionals te begeleiden en te stimuleren. Daarnaast is er een projectleider nodig die de benodigde randvoorwaarden organiseert en de verbindingen legt met de andere ontwikkelingen in de regio. De hogere lasten worden verantwoord in de paragraaf bedrijfsvoering.

Gezond Actief Leven Akkoord (GALA) (€ 1,86 mln.)

Begin februari 2023 sloten gemeenten, GGD-en, zorgverzekeraars en het ministerie van VWS het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Het GALA biedt het fundament voor samenhangend gezondheidsbeleid. Dit zorgt voor een begrote hogere lasten van € 1,86 mln. We ontvangen hiervoor een specifieke uitkering (zie baten).

Slim investeren (-€ 0,6 mln.)
In 2023 wordt strak gestuurd op de uitgaven en is Slim Investeren voornamelijk ingezet voor de lopende verplichtingen en voor de maatregelen in het kader van het terugdringen van de zorgkosten en kwaliteitsverbetering. Daarnaast speelt dat een aantal projecten meer gefaseerd of langzamer zijn opgestart wat onder andere te maken heeft met gebrek aan personele capaciteit bij partners en de gemeentelijke organisatie. Dit heeft geleid tot een onderuitputting in 2023.

Capaciteit (-€ 0,54 mln. )

Voor de afdeling Kennis, Contractmanagement en het Zorg- en Veiligheidshuis wordt extra ambtelijke capaciteit ingezet. Dit wordt uit materieel budget gedekt (-€ 0,54 mln.). De hogere lasten worden verantwoord in de paragraaf Bedrijfsvoering.

Apparaatslasten (€ 1,14 mln.)
Via de kostenverdeling zijn de apparaatslasten verdeeld. Het financiële effect is € 1,14 mln. Een nadere toelichting is opgenomen in de paragraaf Bedrijfsvoering.

Overige (-€ 0,02 mln.)
Tot slot is er nog een aantal kleine afwijkingen (-€ 0,02 mln.).

Baten (-€ 2,89 mln.)
WMO (€ 0,23 mln.)

De maandelijkse afdracht van het CAK ligt in 2023 gemiddeld net iets lager dan vorig jaar. In de Begroting 2023 zijn we uitgegaan van groei. Dit leidt tot een nadeel (€ 0,23 mln.).

Meerkosten Energie Openbare Zwembaden (MEOZ) (-€ 1,3 mln.)

Er is een Rijksbijdrage toegekend (-€ 1,34 mln.) ter compensatie van de stijging van de energielasten van het sportbedrijf over 2022 en 2023 voor de 3 zwembaden (Zie ook lasten).

Gezond Actief Leven Akkoord (GALA)  (-€ 1,86 mln.)

Zoals in de lasten terug te lezen is, hebben de baten betrekking op de inzet van de specifieke uitkeringen GALA.

Apparaatslaten (-€ 0,23 mln. )
Via de kostenverdeling zijn de apparaatsbaten verdeeld. Het financiële effect is € 0,23 mln. Een nadere toelichting is opgenomen in de paragraaf Bedrijfsvoering.

Overige (€ 0,27 mln.)

Tot slot is er nog een aantal kleine afwijkingen (€ 0,27 mln.)

Toevoegingen reserves (€ 0,25 mln.)
Zoals in de lasten gemeld en toegelicht hebben de toevoegingen betrekking op het Zorg- en Veiligheidshuis (€ 0,19 mln.). Daarnaast is er (€ 0,06 mln.) teruggevloeid naar de reserve transformatieplan jeugd.

Onttrekkingen reserves (-€ 0,82 mln.)

Zoals in de lasten gemeld en toegelicht, hebben de onttrekkingen betrekking op Plan Blokhuis (-€ 0,32 mln.) en reserve Vrouwenopvang (-€ 0,39 mln.). Daarnaast is er een onttrekking geweest aan de reserve Sport a fonds perdu ter de dekking van de resterende boekwaarde Sportpark Hoornse Veld (-€ 0,1 mln.). Tot slot heeft een onttrekking plaatsgevonden aan de reserve Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (-€ 0,01 mln.).